ANKARA-BHA
Avrupa Uzay Ajansı (ESA), NASA ve Kanada Uzay Ajansı’nın ortak projesi olan James Webb Uzay Teleskobu (JWST), evrenin derinliklerinden büyüleyici bir görüntü yayımladı. Yalnızca Ay’ın beşte biri genişliğindeki bir gökyüzü parçasına odaklanan teleskop, 12 milyar ışık yılı uzaklıktaki binlerce galaksiyi tek karede görüntüledi.
İlk bakışta gece gökyüzünde yıldızlara bakılıyormuş hissi uyandıran görüntüde, ışık noktalarının büyük çoğunluğunu aslında yıldızlar değil, farklı büyüklük ve biçimlerdeki galaksiler oluşturuyor. Bu galaksiler, evrenin oluşumundan bu yana geçen 13,8 milyar yıllık zaman çizelgesinde geçmişe doğru bir pencere açıyor.
Görüntüde yalnızca ön plandaki birkaç yıldız, teleskobun karakteristik ışık kırınımı (ışınsal dikenler) özelliği sayesinde ayırt edilebiliyor. Diğer tüm ışık kaynakları ise galaksilere ait.
6,5 milyar yıllık ışık
Görüntünün merkezine yakın bölgede altın sarısı tonlarında parlayan bir galaksi kümesi öne çıkıyor. Bu grubun ışığı, Dünya’ya ulaşmak için yaklaşık 6,5 milyar yıl yol kat etti. Yani bu galaksilere baktığımızda, evrenin neredeyse yarı yaşındaki hâline tanıklık ediyoruz.
Evrenin kozmik ağı gözler önünde
JWST’nin elde ettiği veriler, evrenin yapısını inceleyen COSMOS-Web adlı uluslararası araştırma projesi kapsamında toplandı. Bu proje, galaksi kümelerinin oluşumu ve evrendeki dağılımını anlamayı hedefliyor. Galaksilerin evrende rastgele dağılmadığı, aksine görünmez bir karanlık madde ve hidrojen ağıyla birbirine bağlanan kümeler oluşturduğu biliniyor.
Chandra X-Işını Gözlemevi’nden alınan verilerle birleştirilen görüntüler, söz konusu kümenin bu karedeki en büyük galaksi grubu olduğunu gösteriyor.
Galaksi grupları tespit edildi
Bologna Üniversitesi’nden astrofizikçi Greta Toni liderliğindeki araştırma ekibi, yalnızca bu küçük gökyüzü parçasında 1.678 farklı galaksi grubu tespit etti. Bu, tek tek galaksiler değil; her biri kendi içinde yüzlerce galaksiyi barındıran dev yapılar anlamına geliyor.
Üstelik bu bölge gökyüzünün özel bir yeri değil. Uzmanlara göre gökyüzünün herhangi başka bir parçasına aynı hassasiyetle bakıldığında, yine binlerce galaksinin görülebileceği düşünülüyor.
Kozmik yalnızlığa dair bir hatırlatma
Gökbilimciler, bu tür görüntülerin evrendeki yerimizi ve ölçeğimizi hatırlatması açısından çarpıcı bir etki yarattığını vurguluyor. ESA’nın internet sitesinde yayınlanan tam çözünürlüklü görseller, evrenin büyüklüğü karşısındaki mütevazı konumumuzu hatırlamak isteyenler için indirilebilir durumda.