Bazen ekranın başına geçiyorum, çocuklar ne izliyor diye bakıyorum… Bir yandan gözümde “Pepee” dönüyor, diğer yandan kafamda Tapınak Şövalyeleri çocuklar için yeni strateji mi geliştiriyor acaba? sorusu dolaşıyor. Çünkü gördüğüm şey artık eğlencelik çizgi film değil; düpedüz algoritmalı bilinç kırpma operasyonu.
Birileri, çocuklara oyun diye “zihin sürgünü” satıyor. Kırmızı gözlü yaratıklar, kontrol manyağı karakterler, “ya hep ya hiç” kurgular… Ve tüm bunlar ne adına? Sözde gelişim, aslında eğlenceyle terbiye edilmiş itaat. Yeni çağın tapınakçıları –kim olduklarını tahmin edersiniz, hep aynı hikâye– Sabbatay kafasıyla çalışıyor: Görüntüyü sevdir, ruhu uyuştur, sonra ne verirsen gider…
Eskiden çocuklar “oyun” deyince saklambaç oynardı, şimdi level atlamayan depresyona giriyor. Bizim zamanımızda kavga ettiğimiz en dijital şey, televizyondaki antendi. Şimdi çocuklar VR gözlükle ordu komutanı, influencer’la kuzen gibi… Ama dönüp bir bakıyorsun, çocuğun ruhu dinlenmemiş, yüzünde hayat yok. Çünkü zihnine yüklenenler ona ait değil.
Asıl tehlike şu: Bunlar sıradan “çocuk oyunları” değil. Bunlar yeni nesil faşizmin staj programı gibi. Öğretiyorlar: Sorgulama, tıklat. Hissetme, kaydır. Düşünme, uygula. Duygu yok, derinlik yok, ama achievement unlocked! Hayırlı olsun, bir zombimiz daha mezun oldu.
Şimdi bazıları diyebilir, “Abartıyorsun, hepsi oyun bunların.” Ama siz hiç, içinde milli, ahlaki, kültürel bir değer geçen bir oyun gördünüz mü? Varsa da ya grafikler kötü, ya da çocuklar onu açarken bunalıma giriyor. Çünkü sistem cool olanı değil, kontrol edilenı parlatıyor.
Bizim çocuklara tekrar Dede Korkut anlatmamız lazım. Ama TikTok diliyle belki:
“Bir gün Korkut Dede geldi, story attı: ‘Yiğit olan, ekran başında değil, meydan yerindedir.’”
Hah işte, belki o zaman anlarlar.
Son sözüm: Bu iş şaka değil ama gülerek uyanmak lazım. Çocuklarımıza “oyun” diye ne yediriyoruz, bir bakalım. Zombi kuşaklar değil; düşünen, hisseden, üreten, kalbi de beyni de çalışan çocuklar lazım bize. Yoksa ileride bir sabah, ekmek almaya değil “update” olmaya çıkan bir nesil göreceğiz.